Rodzinny dom Zofii Nałkowskiej został zbudowany w 1895 r. przez ojca pisarki – Wacława Nałkowskiego – geografa i pedagoga, publicystę społecznego i literackiego. Drewniany domek zlokalizowany jest na niewielkim piaszczystym wzgórzu, na granicy między Wołominem a Kobyłką. Od ruchliwej, asfaltowej szosy warszawskiej oddzielony jest łąką, od której pochodzi nazwa posiadłości oraz książka Zofii Nałkowskiej z 1925 r. – Dom nad łąkami. Do osiedlenia się na wołomińskich Górkach namówił Wacława ówczesny właściciel majątku i dworu Wołomin, Henryk Konstanty Woyciechowski, z którym Wacław Nałkowski zaprzyjaźnił się w czasie studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W czasach młodości Zofii „Dom nad Łąkami” spełniał rolę salonu literackiego, do którego przyjeżdżało wiele znakomitych osób. Ich spotkania, dysputy i wykłady były dopełnieniem humanistycznego, ale odbiegającego od przyjętych wzorców wykształcenia Zofii Nałkowskiej. Górki były też miejscem ciężkiej pracy naukowej, która w przyszłości miała ogromne znaczenie dla rozwoju międzywojennej geografii polskiej. Tu Wacław Nałkowski pisał książki poświęcone zreformowaniu nauczania geografii w szkolnictwie polskim – m.in. „Zarys metodyki geografii” i „Zarys geografii powszechnej (rozumowej)”. Nie zdołał dokończyć innego ważnego dzieła – „Wielkiego atlasu geograficznego”, – który opracował wspólnie z Andrzejem Świętochowskim. Na Górkach powstały takie utwory Zofii Nałkowskiej jak ”Romans Teresy Hennert”, „Granica”, dramat „Dom kobiet”. Dom rodzinny stał się tłem i tematem wielu utworów, ale wszedł do literatury i jest znany dzięki powieści „Dom nad łąkami”. Na poddaszu domu znajdowała się pracownia rzeźbiarska Hanny Nałkowskiej – absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1937 roku, z powodu braku pieniędzy, panie Nałkowskie sprzedały „Dom nad Łąkami”. Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich w Wołominie zostało otwarte 29 października 1992 roku, dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji skupionych wokół ówczesnych władz samorządowych Wołomina oraz za sprawą grona wielbicieli twórczości Zofii Nałkowskiej.
Gdy przeczytałem to w Wikipedii pomyślałem, że warto by je odwiedzić, aby przekonać się na własne oczy jak wygląda ten dom współcześnie, co jest w muzeum. Niedawno nadarzyła się okazja. Mogliśmy zwiedzić muzeum Nałkowskich. Na pierwszy rzut oka nie stanowi wspaniałej „posiadłości”. Przeciętny dom, bez przepychu. Pani, która oprowadziła nas po nim, przedstawiając historię „Domu nad łąkami”, mówiła to z taka pasją, że na pewno będzie miała „dozgonną wdzięczność” dawnych mieszkańców tego domu. Prawdziwa pasjonatka historii, właściwa osoba – na właściwym miejscu. Nie często się zdarza spotkać tak zaangażowane osoby, dla których praca jest równocześnie przyjemnością, w którą wkładają całe swoje serce. Na oficjalnej stronie muzeum podane są również dokładne informacje o godzinach jego otwarcia i cenach za wstęp. Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godz. 10-15. Organizowane są lekcje muzealne dla przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i średnich. Adres muzeum: ul. W. Nałkowskiego 17
05 – 200 Wołomin, tel/fax 022 786 22 19.
