Tradycje ludwisarstwa na Podlasiu sięgają połowy XIX w. W tym czasie powstała pierwsza w Węgrowie odlewnia dzwonów, której założycielem był Antoni Włodkowski. Mistrz był bezpotomny, a ludwisarstwo to zawód dziedziczny, gdzie wielkie zdobyte doświadczenie i tajemnice przekazuje się z pokolenia na pokolenie. Pomagał mu dorywczo i uczył się odlewniczego fachu Jakub Kruszewski. Po zakończeniu I wojny światowej przejął zakład i w 1920 rozpoczął samodzielnie odlewać dzwony. Po śmierci Jakuba w 1946 r. zakład przejął jego syn Antoni Kruszewski, który w arkana sztuki ludwisarskiej wprowadził swoich dwóch synów: Andrzeja i Adama. Obecni właściciele węgrowskiej firmy kontynuują długie tradycje z pomocą synów Wojciecha (s. Andrzeja) i Antoniego (s. Adama). Powyższą historię rodu Kruszewskich, znalazłem w Internecie, na ich stronie internetowej, a następnie miałem okazję wysłuchać jej osobiście w pracowni, na miejscu, w Węgrowie. Do tego, co się robi, trzeba mieć nie tylko „smykałkę”, ale również pewne predyspozycje. Na pewno zawód ludwisarza nie należy do najlżejszych, ale na pewno może dawać dużo satysfakcji. Z zapartym tchem słucha się opowieści człowieka, który, można tak śmiało powiedzieć, spędził całe swoje życie patrząc na kolejno odlewane dzwony. Od razu wyczuć w nim pasjonata swojego zawodu. Wiedza i doświadczenie musza tutaj iść w parze, aby (dosłownie!) usłyszeć efekt swojej pracy. Dzwon, to nie tylko wygląd zewnętrzny, ale także dźwięk, jaki się wydobędzie po tym, jak jego serce dotrze do wypolerowanej części wewnętrznej kopuły dzwonu. Oczywiście wygląd zewnętrzny ma też swoje znaczenie, ale już bardziej wizualne. Większości dzwonów nie ogląda się z bliska, a wręcz przeciwnie, czasem z bardzo dużej odległości. Szczególnie te, które po wsze czasy zawisną na jakiejś wysokiej dzwonnicy. Dlatego dźwięk dzwona (dzwonów) jest taką istotną częścią całej konstrukcji. Szczegóły technologiczne są oczywiście tajemnicą, przekazywaną z ojca na syna. A tajemnic się nie zdradza.
