Sanok

This slideshow requires JavaScript.

Sanok (takżeKrólewskie Wolne Miasto Sanok) miasto powiatowe w Polsce, w województwie podkarpackim. Położone w dolinie Sanu, w Kotlinie Sanockiej, w Euroregionie Karpackim. Wchodzi w skład powiatu sanockiego, jest także siedzibą gminy wiejskiej Sanok, jednak do niej nie należy. Sanok jest jednym z najdalej wysuniętych na południowy wschód ośrodków miejskich Polski, z rozwiniętym przemysłem chemicznym. Powiat sanocki wraz z krośnieńskim jest jednym z najstarszych ośrodków górnictwa naftowego na świecie, rafineria oraz kopalnie ropy naftowej istniały tu przed rokiem 1884… Ziemia sanocka była terenem osiedlonym przez człowieka już od czasów neolitu (4500-1700 lat p.n.e.). Odnaleziono m.in. czekany brązowe w Uluczu, Stefkowej i Strachocinie oraz inne wyroby z epoki brązu m.in. w Zarszynie, Lesku, Czerteżu, Zagórzu, Bachórzu, Rajskiem i Załużu. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają ślady kultury przeworskiej z II wieku p.n.e. oraz poprzedzającą ją kulturę lateńską, której przedstawicielami na tym terenie byli Celtowie, a następnie wschodniogermańscy Wandalowie. Pod Sanokiem odkopano pierwszy złoty okaz monety celtyckiej na ziemiach polskich… Sanok został założony około X/XI wieku. Najstarsza wzmianka o grodzie w Sanoku pochodzi z roku 1150 i została spisana w ruskim Latopisie Hipackim. Po tym okresie przez następne kilkadziesiąt lat Sanok znajdował się pod opieką Korony węgierskiej oraz urzędujących tu starostów węgierskich (Wikipedia). Sanok jest swego rodzaju bramą w kierunku Bieszczad, przy której warto się zatrzymać. Nie wystarczy kilku godzin, aby zobaczyć największe atrakcje miasta. Wypada zacząć od Muzeum Historycznego w Sanoku, po zwiedzeniu którego, trzeba obejrzeć kolekcję Ikon, a następnie Galerię Zdzisława Beksińskiego. Wszystko pod jednym dachem Zamku Królewskiego. Zdzisław Beksiński  – jeden z najbardziej fascynujących artystów współczesnych,  pochodził z Sanoka. I tutaj, w sanockim Muzeum Historycznym, zobaczyć można wyjątkową wystawę jego prac – największą kolekcję, bo liczącą aż ok. 600 prac. Artysta sam zadbał o to, by to właśnie w sanockim Muzeum Historycznym znalazły się jego najważniejsze dzieła. Zgodnie z zapisem testamentu Beksińskiego, Muzeum Historyczne w Sanoku stało się jedynym spadkobiercą jego dzieł, przejmując kilka tysięcy jego prac, obrazów, szkicy, rzeźb, fotografii. Niezwykły dorobek, obok którego nie da się przejść obojętnie (Internet). Na pewno nie obojętnie, bo dla mnie jego prace są wyjątkowo… przygnebiające. Nie potrafię się nimi zachwycić, ale uważam, że trzeba je obejrzeć, aby mieć własne zdanie na ich temat. Dodam tylko, że nie jestem znawcą sztuki współczesnej. Nie jestem też ekspertem od Ikon, ale kolekcja sanocka, zrobila na mnie duże wrażenie podobnie jak Cerkiew Świętej Trójcy, a także kościół i klasztor oo. Franciszkanów. Starówka i rynek, odremontowany, na pewno są wizytówką miasta. Mieszkańcy Sanoka i okolic potocznie stosują nazwę Duży Rynek, mówiąc o rynku sanockim, oraz Mały Rynek mówiąc o Placu św. Michała. Co ciekawe, to właśnie na placu św. Michała kiedyś stał kościół św. Michała Archanioła, gdzie w 1417 roku król Władysław Jagiełło wziął ślub z Elżbietą Granowską. Kościół już dzisiaj nie istnieje, ale na placu wciąż można zobaczyć po nim mury (Internet). Nie można też, będąc w Sanoku, zapomnieć o skansenie, czyli Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. I jeszcze kuchnia podkarpacka. Tej trzeba spróbować, a po obiedzie, koniecznie, trzeba przysiąść się do Dzielnego Wojaka Szwejka, który, na swojej ławeczce, czeka na to, aby go pogłaskać i zrobić sobie z nim zdjęcie – pamiątki z Sanoka. Na pytanie: czy warto przyjechać i zwiedzić Sanok – zdecydowanie odpowiadam TAK!